Energetyka i chemia

Pierwsza polska elektrownia jądrowa

Pierwsza polska elektrownia jądrowa powstanie na pomorskim wybrzeżu w Lubiatowie, otwierając nowy rozdział w historii krajowej energetyki. Partnerem strategicznym w tym przełomowym projekcie jest konsorcjum Westinghouse Electric Company-Bechtel.

Kluczowe parametry inwestycji:

• Technologia: zaawansowane amerykańskie reaktory AP1000, spełniające najwyższe światowe standardy bezpieczeństwa.
• Harmonogram: rozpoczęcie budowy - 2028 r., pierwszy prąd z atomu - 2036 r.
• Docelowa moc: około 3,75 GW (trzy bloki uruchamiane etapowo).
• Szacowana wartość inwestycji: 192 mld zł.

W styczniu 2025 r. rząd przyjął projekt ustawy przewidującej przekazanie 60,2 mld zł w latach 2025-2030 spółce Polskie Elektrownie Jądrowe na realizację projektu.

Druga elektrownia jądrowa

Równolegle trwają analizy dotyczące lokalizacji drugiej elektrowni jądrowej, która ma powstać w regionie powęglowym. Wytypowano cztery potencjalne lokalizacje:

• Podstawowe: Bełchatów i Konin.
• Dodatkowe: Kozienice i Połaniec.

Decyzja lokalizacyjna dotycząca drugiej elektrowni planowana jest na 2026 r. Po zakończeniu realizacji obu tych strategicznych projektów, łączna moc polskiego atomu może sięgnąć nawet 6,5-7 GWe. Całkowity szacowany koszt obu elektrowni to imponujące 300 mld zł.

Dodatkowo planowana jest budowa małych reaktorów jądrowych (SMR), m.in. przez spółkę Orlen Synthos Green Energy.

Morskie farmy wiatrowe

Polska prowadzi program rozwoju morskiej energetyki wiatrowej na Bałtyku, który ma wspierać transformację energetyczną i zwiększać bezpieczeństwo energetyczne kraju. Plany rozwoju obejmują:

• I fazę (do 2030 r.) – zakładającą osiągnięcie około 6 GW mocy zainstalowanej. Wśród inwestorów zaangażowanych w I fazę znajdują się: PGE, Ørsted, Polenergia, Equinor, Orlen, Northland Power, Ocean Winds oraz RWE Renewables. Łączna wartość projektów realizowanych w tej fazie szacowana jest na około 95 mld zł.
• II fazę (do 2040 r.) – zakładającą dodatkowe 11 GW mocy. W II fazie inwestycyjnej udział zapowiedziały m.in.: Polenergia, Equinor, Orlen, PGE, Tauron, Enea oraz Ørsted. Szacunkowa wartość projektów wynosi około 150 mld zł.

Aktualnie trwa budowa farmy MFW Baltic Power, realizowanej przez Orlen i Northland Power. Równolegle PGE i Ørsted rozpoczęły budowę lądowej infrastruktury przyłączeniowej dla projektu MFW Baltica 2. Zakończenie tych dwóch inwestycji planowane jest na lata 2026-2027.

"Most" energetyczny północ-południe

W latach 2025-2034 Polskie Sieci Elektroenergetyczne planują realizację projektu budowy linii przesyłowej prądu stałego (HVDC), która ma połączyć Słupsk z rejonem Górnego Śląska.

• Długość linii: ok. 720 km
• Szacowany koszt inwestycji: ok. 18 mld zł

Celem projektu jest zwiększenie możliwości przesyłu energii elektrycznej pomiędzy północą a południem kraju, w kontekście zmieniającej się geografii źródeł wytwórczych, w tym planowanego wzrostu mocy zainstalowanej w morskich farmach wiatrowych. Inwestycja ma umożliwić przesył nadwyżek mocy z północnych regionów do południowych obszarów przemysłowych.

Orlen Nowa Chemia – przyszłość petrochemii

Projekt Orlen Nowa Chemia to strategiczna inwestycja, która zastąpiła wcześniej realizowany projekt Olefin III w zakładzie Orlen w Płocku. Przedsięwzięcie obejmuje:

• budowę kompleksu instalacji do produkcji zaawansowanych wyrobów chemicznych o wysokiej wartości dodanej,
• dywersyfikację portfolio produktowego i ograniczenie udziału paliw kopalnych w strukturze działalności,
• przejęcie od 2030 r. funkcji instalacji działającej obecnie w ramach Olefin II,
• wykorzystanie infrastruktury w ramach długofalowego rozwoju zakładu.

W ramach poprzedniego projektu (Olefin III) Orlen zrealizował nakłady inwestycyjne w wysokości ok. 13 mld zł, a zakontraktowane prace osiągnęły wartość kolejnych 22 mld zł. W nowej formule inwestycja szacowana jest na ok. 34 mld zł.

Przełomowe inwestycje kolejowe

Linia kolejowa Podłęże-Piekiełko

Projekt realizowany przez PKP PLK obejmuje modernizację i elektryfikację istniejącej trasy Chabówka-Nowy Sącz (75 km) oraz budowę nowego odcinka o długości 58 km, który połączy Podłęże z Tymbarkiem i Mszaną Dolną.

Zakończenie prac planowane jest na 2029 r. W efekcie powstanie nowe połączenie kolejowe między Krakowem, Podhalem i Sądecczyzną. Jest to największe przedsięwzięcie realizowane przez PKP PLK w południowej części kraju. Szacunkowy koszt inwestycji wynosi ponad 11 mld zł.

Rail Baltica – modernizacja linii E75

Rail Baltica to projekt budowy nowej, zelektryfikowanej, dwutorowej linii kolejowej o europejskim rozstawie szyn, łączącej Warszawę z krajami bałtyckimi: Litwą, Łotwą i Estonią.

W ramach projektu, w styczniu 2025 r. ogłoszono przetarg o wartości 6 mld zł na modernizację odcinka E75 Białystok-Ełk (100 km), obejmującego 8 stacji i 10 przystanków. Planowany okres realizacji to lata 2025-2029.

Kolejnym etapem będzie modernizacja odcinka Ełk-Trakiszki (94 km), planowana na lata 2027-2031, o szacunkowym koszcie 8 mld zł.