Wychwytywanie CO2, wraz z późniejszym transportem i magazynowaniem, jest jedyną drogą dekarbonizacji przemysłu cementowego. To także szansa na utrzymanie produkcji cementu w Polsce i Europie oraz na stworzenie nowej branży. Wg. EY Polska, przy wysokich cenach uprawnień do emisji CO2 realny PKB Polski w 2040 r. w scenariuszu z CCS byłby o 0,5% wyższy. Z kolei koszty produkcji w budownictwie byłyby o 0,6% niższe, wartość dodana o 1,1% wyższa, a zatrudnienie o 1,4% wyższe wobec scenariusza bez CCS. 

Bez umożliwienia wychwytywania, transportu i magazynowania CO2 polski sektor cementowy przestanie być konkurencyjny nie tylko wobec producentów spoza UE, ale także z tych Unii Europejskiej, którzy wdrażają już technologie CCS - mając przy tym możliwość magazynowania CO2 onshore i offshore. Jednocześnie do wychwytu CO2 obok każdej cementowni trzeba wybudować drugi zakład - kosztem nawet pół miliarda euro. W skali Polski - dla całej branży - oznacza to kilkanaście miliardów złotych, a w całej Europie jest to już kwota rzędu nawet 50 miliardów euro.

Koen Coppenholle, Dyrektor Wykonawczy CEMBUREAU, wskazał potencjał wychwytywania do 50 mln ton CO2 rocznie do 2040 r. oraz do 62 mln ton rocznie do 2050 r. przez europejski przemysł cementowy. Kluczowe jest jednak zapewnienie infrastruktury do transportu dwutlenku węgla, jak i wsparcie w realizacji projektów CCS. Stąd postulat stworzenia funduszu - wspierającego dekarbonizację sektorów energochłonnych - charakteryzujących się tzw. emisją procesową, której nie da się uniknąć ze względu na brak alternatywnej technologii produkcji. 

Należy ponownie wykorzystać przychody, jakie m.in. sektor cementowy w UE generuje w ramach EU ETS (Europejski System Handlu Emisjami), aby wesprzeć szeroko zakrojone projekty jego dekarbonizacji. Dlatego też 100% wpływów ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 powinno zostać przeznaczone na realizację celów klimatycznych - tak jak proponuje również Rząd RP. Obecnie, jak prezentował Alexandre Paquot - Dyrektor ds. innowacji na rzecz gospodarki niskoemisyjnej w Komisji Europejskiej - projekty CCS są wspierane z Funduszu Innowacji - jak w przypadku Cementowni Kujawy.

Koszty energii obciążeniem dla cementowni

Dzisiaj widzimy, że ceny energii są kluczowe dla konkurencyjności i stanowią już ponad 35% kosztów produkcji cementu, dlatego apelujemy do Komisji Europejskiej o objęcie sektora cementowego rekompensatami kosztów pośrednich EU ETS, które wynikają ze wzrostu cen energii - komentował Mariusz Adamek, Członek Zarządu SPC i Prezes Zarządu Cement Ożarów. 

Równocześnie w Polsce osiągnęły one najwyższy poziom w całej Unii Europejskiej. Jak wynika z danych FOEEiG, w 2024 r. na Rynku Dnia Następnego w Polsce ceny energii wynosiły 96 €/MWh i były o blisko 70% wyższe niż we Francji. Po wdrożeniu technologii CCS zużycie prądu przez cementownie się podwoi, dlatego branża wskazuje rozwiązanie - pozwalające utrzymać jej konkurencyjność oraz produkcję cementu w Polsce i Europie.

Mowa o objęciu sektora cementowego rekompensatami kosztów pośrednich EU ETS, które wynikają ze wzrostu cen energii. 

Zwracamy się o uwzględnienie na liście przemysłu cementowego, tak jak miało to miejsce w przypadku stalowego czy chemicznego - zaapelował prof. Jan Deja, Dyrektor Wykonawczy SPC. 

Konieczne jest zainicjowanie procesu zmiany wytycznych i rozszerzenie listy uprawnionych do nich sektorów o cement - wraz ze zmianą kryterium intensywności handlowej - przekroczenie obecnej granicy 20% oznaczałoby, że przeniesienie produkcji poza Polskę i UE może być już praktycznie nieodwracalne. 

Dodatkowo w sektor uderzają ceny uprawnień do emisji CO2, przekraczające nawet 100 euro/tonę. Obniża to konkurencyjność cementowni, ale nie zatrzymuje ich działań na rzecz dekarbonizacji.

Zredukowaliśmy emisję CO2 o ponad 30% wobec 1990 r. - opisywał Przewodniczący SPC, Krzysztof Kieres.  

Polska jest 3. producentem cementu w Europie, a ten przemysł nad Wisłą tworzy 12 zakładów, zlokalizowanych w 8 województwach. Branża zatrudnia bezpośrednio 4 tys. pracowników i tworzy dodatkowo 24 tys. miejsc pracy, a w skali roku jej działalność przynosi 3,2 miliarda złotych przychodów dla sektora finansów publicznych. Całkowita wartość dodana brutto sektora cementowego w Polsce to 5,1 miliarda złotych.

Zakłady produkujące cement w Polsce są obecnie najnowocześniejsze na Starym Kontynencie. 

Osiągnęliśmy ponad 80% udziału ciepła z paliw alternatywnych - dodał Mirosław Majchrowicz, Członek Zarządu SPC i Prezes Zarządu Dyckerhoff Polska.  

To najwyższy wynik w Europie, a sektor cementowy w Polsce jest również kluczowym partnerem w gospodarce odpadami komunalnymi, realizując tym samym założenia GOZ.