W jakim celu powstało PTC i czym obecnie zajmuje się Towarzystwo?

Jacek Zasada: Pierwsze duże ocynkownie w Polsce zostały uruchomione w Krakowie oraz Inowrocławiu w latach 60-tych ubiegłego wieku. Od tamtego czasu branża cynkownicza w Polsce sukcesywnie się rozwija. Polskie Towarzystwo Cynkownicze powstało w 1994 roku, jako odpowiedź na potrzeby rynku. Na początku koncentrowaliśmy się przede wszystkim na promowaniu samej technologii cynkowania ogniowego, poprzez naśladowanie i udoskonalanie wzorców pochodzących od niemieckich firm. Aktualnie głównym celem naszego Towarzystwa jest wymiana doświadczeń i pozyskiwanie nowych grup odbiorców dla tej najskuteczniejszej metody zabezpieczenia stali przed korozją. Zajmujemy się także kluczowymi kwestiami związanymi z przemysłem, takimi jak: ekologia, bezpieczeństwo konstrukcji, odpowiedzialny biznes, czy innowacyjność. Myślę, że to bardzo interesujące tematy zarówno dla osób z branży cynkowniczej, jak również naszych klientów i inwestorów. Wszystkie te zagadnienia staramy się oczywiście poruszać na naszych konferencjach oraz corocznym sympozjum cynkowniczym.

W chwili obecnej największym wyzwaniem jest przekonanie opinii publicznej oraz polityków, że europejski przemysł nie stanowi zagrożenia dla naszych interesów, a wręcz przeciwnie, zapewnia bowiem miejsca pracy i wpływy z podatków. Obecna sytuacja z pandemią koronawirusa dobitnie to pokazała. Kooperacja pomiędzy firmami pozwala na szybszy postęp nowoczesnych technologii, a co za tym idzie rozwój danego kraju i całej gospodarki. Więcej informacji odnośnie PTC oraz zabezpieczeń antykorozyjnych stali można znaleźć na naszej oficjalnej stronie: portal-cynkowniczy.pl.

Czy branża cynkownicza w Polsce nadal się rozwija? Czy i w jaki sposób zmienia się oferta polskich ocynkowni zrzeszonych w ramach PTC?

Na przestrzeni ostatnich lat powstało kilkanaście dużych ocynkowni. Generalnie w Polsce możemy mówić o dwóch obszarach skoncentrowanych na usługach cynkowniczych. Pierwszym z nich jest oczywiście południowa część naszego kraju, gdzie tradycyjnie mieści się wiele zakładów przemysłowych – drugim zaś jest Polska centralna, głównie ze względu na rozbudowaną infrastrukturę i połączenia komunikacyjne. Branża cynkownicza w Polsce z reguły odnotowuje trend wzrostowy, aczkolwiek zeszły rok przyniósł lekkie osłabienie i spadek produkcji wyrobów cynkowniczych o 2%. W kwestii usług, większość zakładów stara się poszerzać swoją ofertę. Coraz więcej firm posiada np. własne malarnie, dzięki czemu zapewniają zabezpieczenia antykorozyjne stali w systemie duplex. Inne z kolei oferują zautomatyzowaną pasywację, montaż elementów, czy własny transport.

Jak nasz krajowy rynek cynkowniczy prezentuje się na tle państw europejskich?

W 2019 roku polski przemysł cynkowniczy zabezpieczył prawie 800 tysięcy ton wyrobów stalowych, co plasuje nas na trzecim miejscu zaraz za Niemcami i Włochami. Europejska produkcja wyniosła w sumie 8,1 mln ton. Znajdujemy się na podobnym poziomie, co Wielka Brytania i zdecydowanie wyprzedzamy takie kraje, jak Hiszpania czy Francja. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że Polska należy grona największych wytwórców konstrukcji stalowych.

W jakich sektorach cynkowanie ogniowe wykorzystywane jest najczęściej?

Cynkowanie ogniowe to wysoce skuteczna technologia zabezpieczenia stali przed korozją, która sprawdza się zarówno w przypadku masywnych konstrukcji stalowych, jak i bardzo drobnych elementów ślusarskich. Ocynk cieszy się ogromną popularnością w przemyśle maszynowym oraz sektorze transportowym i energetycznym. Ostatnimi czasy ocynk coraz częściej stosowany jest do ochrony fasad metalowych, mostów zespolonych oraz zbrojenia betonu.

Czy mógłby Pan wskazać najbardziej spektakularne realizacje, w których zastosowano technologię cynkowania ogniowego? Czy ocynk jest teraz "w modzie"?

Produktem końcowym cynkowania ogniowego jest powłoka antykorozyjna o wielowarstwowej budowie, która w zależności od grubości, agresywności środowiska i erozji mechanicznej jest w stanie wytrzymać od kilkudziesięciu do nawet stu lat bez dodatkowej konserwacji. A zatem nie chodzi o modę, a raczej o czysty pragmatyzm. Za sztandarowy przykład należy tutaj wskazać ocynkowaną konstrukcję nowego sarkofagu nad elektrownią w Czarnobylu, której termin remontu został wyznaczony dopiero za 100 lat.

Niestety nie mogę wskazać spektakularnych realizacji architektonicznych na terenie naszego kraju, ponieważ w Polsce obiekty przemysłowe i budynki użyteczności publicznej muszą być jak najtańsze, co oznacza, że trwałość i walory estetyczne schodzą na dalszy plan. Wiele interesujących obiektów można natomiast spotkać za naszą południową granicą, gdzie króluje ocynkowana stal połączona z drewnem. Co 3 lata Europejskie Stowarzyszenie Cynkowników (EGGA) organizuje konkurs na interesujące zastosowanie ocynkowanej stali w architekturze. W edycji konkursu w 2018 roku zwyciężył na przykład projekt przebudowy silosu magazynowego na budynek mieszkalny w Kopenhadze, którego elewacja i balkony zostały w całości wykonane ze stali ocynkowanej. Nagrodę branżową otrzymała fasada Uniwersytetu w Melbourne, wykonana z przyciętych ocynkowanych blach, które obserwowane pod odpowiednim kątem formują obrazy pochodzące z kulturalnych zbiorów placówki.

Czy powłoki antykorozyjne z cynku i sam proces ocynku ogniowego są bezpieczne dla środowiska?

Oczywiście, nie tylko bezpieczny ale w pełni ekologiczny, wręcz wzorcowo spełnia warunki zrównoważonego rozwoju. Powoduje niski ślad węglowy CO2 podczas procesu, nie ma opakowań a stal i cynk może być wykorzystana powtórnie.

Cynkowanie ogniowe to dość złożony proces, który składa się z kilku etapów pośrednich. W pierwszej kolejności powierzchnia stali jest przygotowywana i oczyszczana z substancji utrudniających prawidłową reakcję żelaza z cynkiem. Na koniecwysuszone elementy są zanurzane w kąpieli z ciekłego cynku, wskutek czego na powierzchni stali formowana jest powłoka cynkowa złożona z kilku warstw stopu. Co prawda do oczyszczania stali wykorzystywany jest kwas solny, to cały proces jest w zupełności bezpieczny dla otoczenia. Zakłady zrzeszone w naszym Towarzystwie spełniają surowe przepisy i dyrektywy unijnie regulujące ilość generowanych odpadów, emisję związków lotnych do atmosfery a także skład powłok antykorozyjnych – co oznacza, że cynkowanie ogniowe nie stanowi żadnego zagrożenia dla środowiska. A sam cynk jest naturalnym składnikiem otaczającej nas fauny i flory. Warto również podkreślić fakt, że cynk należy do surowców, które z powodzeniem można odzyskać. Aktualnie około 30% światowych dostaw pochodzi z recyklingu i znajduje ponowne zastosowanie w przemyśle.