Spotkanie otworzyli: prof. dr hab. Adam Gasiński, Prezes PTG wraz z dr hab. prof. PIG-PIB Stanisławem Wołkowiczem, założycielem i Przewodniczącym Sekcji HNG. Profesor Wołkowicz w pdf krótkim słowie wstępnym (1.44 MB) poinformował słuchaczy, że idea zorganizowania tego wydarzenia zrodziła się już wczesną wiosną tego roku, kiedy stało się jasne, że oficjalne uroczystości 100-lecia powstania PIG, zaplanowane na 7 maja 2019 r. i organizowane pod patronatem byłego głównego geologa kraju, będą służyły wyłącznie autopromocji. W wąskim gronie inicjatorów postanowiono, że to oddolnie organizowane świętowanie będzie miało charakter sesji naukowej nawiązujące do historii PIG, co było elementem koniecznym, z uwagi na organizatora – Sekcję Historii Nauk Geologicznych, ale przede wszystkim planowane wystąpienia powinny mieć charakter programowy. Prof. S. Wołkowicz stwierdził również, że przewidywania co do charakteru obchodów majowych potwierdziły się w pełni, co zilustrował fotografiami: z jednej strony oficjele w Sali Muzealnej, z drugiej zaś pracownicy Instytutu, protestujący przeciwko projektowi ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej, wniesionemu kilkanaście dni wcześniej pod obrady Sejmu.

 

Na konferencję przybyli licznie nie tylko obecni i emerytowani pracownicy PIG -swoją obecnością zaszczycili nas przedstawiciele świata nauki z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytutów PAN i Muzeum Ziemi. Świat biznesu reprezentowali przedstawiciele polskich, surowcowych gigantów: Prezes PGNiG Piotr Woźniak i dr Cezary Bachowski  z KGHM. Obecni byli przedstawiciele departamentów geologicznych Ministerstwa Środowiska oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

 

Główny Geolog Kraju dr Piotr Dziadzio, który w tym czasie przebywał zza granicą, nadesłał list, w którym napisał m.in.: „Rok 2019 jest rokiem jubileuszowym 100-lecia Państwowego Instytutu Geologicznego. Doświadczenie zdobywane przez Instytut, na przestrzeni całego wieku, przyczyniło się do zbudowania wysokiej pozycji geologii w Polsce. Działania Instytutu wpływały i nadal wpływają na rozwój nauk geologicznych oraz budowanie świadomości społecznej w tym zakresie, a w szczególności na rozwój gospodarczy naszego Państwa. Państwowy Instytut Geologiczny ma wiele zasług, w tym odkrycia geologiczne stanowiące fundamentalny wkład w rozwój gospodarczy kraju. Polskie Towarzystwo Geologiczne wspierało prowadzone przez PIG prace na rzecz polskiej geologii poprzez znakomitych geologów skupionych wokół niego."
 

Pierwszą sesję spotkania prowadzili prof. dr hab. Krzysztof Jaworowski i prof. dr hab. Ryszard Wagner. Profesor K. Jaworowski, zanim poprosił autorów pierwszego wystąpienia, przedstawił w zwięzły sposób zarys sytuacji geopolitycznej w latach 1919-1920. Konflikt z Czechosłowacją o Śląsk Cieszyński, wojna polsko-ukraińska, powstania śląskie, powstanie wielkopolskie i niosąca ze sobą największe zagrożenie – wojna polsko–bolszewicka. Pomimo tych kataklizmów, władze odrodzonego Państwa Polskiego pracowały nad organizacją instytucji niezbędnych do jego prawidłowego funkcjonowania. W takich okolicznościach powstawał Państwowy Instytut Geologiczny.

 

W pierwszej sesji wygłoszono 4 referaty:

Tadeusz Peryt, Andrzej Głuszyński -   pdf Nauka w państwowej służbie geologicznej (3.48 MB)

Stanisław Wołkowicz, Olimpia Kozłowska, Karol Zglinicki, Regina Kramarska –   pdf Surowce mineralne Polski: dzisiaj i w przyszłości (9.58 MB)

Andrzej Sadurski, Małgorzata Woźnicka - Wody podziemne: kopalina pierwszej potrzeby wczoraj, dziś i jutro

Leszek Marks, Katarzyna Jóźwik –   pdf Wyzwania kartografii geologicznej (5.17 MB)
 

Profesor Tadeusz Peryt
 

Tę część konferencji uświetniły dodatkowo dwa wydarzenia: prof. T. Perytowi został wręczony list gratulacyjny z okazji jubileuszu Jego 70-lecia, od Prezesa Ukraińskiej Akademii Nauk, której jest zagranicznym członkiem. List wręczył dr Piotr Szrek, Zastępca dyrektora ds. Badań i Rozwoju. Ponadto prof. Ryszard Wagner zaprezentował dwutomową publikację autorstwa dr Grażyny Niemczynow-Burchardowej i swojego o działalności Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Instytutu Geologicznego w latach 1980-1989. Około 70 egzemplarzy dostarczonych przez Autorów na salę rozeszło się w kilka minut. S. Wołkowicz poinformował, że kolejne spotkanie Sekcji HNG PTG poświęcone działalności i wydawnictwom podziemnej Solidarności PIG odbędzie się 17 grudnia 2019 r.
 

Profesor Tadeusz Peryt (z lewej) odbiera list gratulacyjny z rąk Zastępcy dyrektora ds. Badań i Rozwoju Piotra Szreka (z prawej)
 

Po przerwie na kawę/herbatę i ciasteczka, które pospołu ufundował PIG - PIB i PTG wygłoszonych zostało kolejnych 5 referatów:

Marek Narkiewicz –   pdf Historia a perspektywy badań głębokiej budowy geologicznej Polski (2.98 MB)

Zbigniew Frankowski, Edyta Majer –   pdf Kierunki działań w geologii inżynierskiej (8.23 MB)

Tomasz Wojciechowski –   pdf Rozwój metod badań osuwisk w PIG-PIB (77.14 MB)

Anna Pasieczna, Andrzej Konon, Paulina Kostrz-Sikora –   pdf Geologia środowiska (7.64 MB)

Władysław Mizerski, Krystyna Wołkowicz, Monika Krzeczyńska –   pdf Popularyzacja geologii w społeczeństwie (10.67 MB)
 

Sesję prowadzili: prof. dr hab. Anna Maliszewska i prof. dr hab. Adam Gasiński, który w początkach swojej kariery zawodowej był pracownikiem Oddziału Karpackiego PIG.

 

Spotkanie zakończyło się z niemal dwugodzinnym opóźnieniem, co było spowodowane obszernością wszystkich wystąpień. Nie jest łatwo w krótkim czasie zawrzeć rys historyczny dziedziny, przedstawić analizę stanu obecnego i program działania na najbliższe kilka – kilkanaście lat. Ale efektem jest materiał, który stanowi podwaliny pod przygotowywaną obecnie, z pięcioletnim opóźnieniem, strategię instytutu. Może się o tym przekonać każdy z Czytelników, który sięgnie do załączonych do niniejszej notatki prezentacji.
 

Na podkreślenie zasługuje fakt, że w trakcie całego spotkania panowała bardzo życzliwa i szczera atmosfera, właściwa dla przyjacielskich spotkań. Te oddolne obchody jubileuszu 100-lecia PIG były spotkaniem międzypokoleniowym - audytorium składało się z osób o bardzo zróżnicowanym wieku. Panował dobry nastrój, trwały też żywe dyskusje pomiędzy obecnymi pracownikami i osobami wielce zasłużonymi dla Instytutu, będącymi już na emeryturze, co ilustrują załączone fotografie.

 

Tekst: Stanisław Wołkowicz
Zdjęcia: Krystyna Wołkowicz, Wojciech Kurek