Partner serwisu
22 maja 2015

Science fiction czy przyszłość?

Kategoria: Maszyny i urządzenia

„Gdyby ludzie od jaskiniowej epoki robili tylko to, co wyglądało na możliwe, do dzisiaj siedzieliby w jaskiniach”. Słowa Stanisława Lema można doskonale przenieść na grunt górnictwa i stwierdzić, że gdyby ludzie od jaskiniowej epoki robili tylko to, co uznają za możliwe, do dziś urabialiby skały kilofami. KGHM sięga zatem po to, co z pozoru wdaje się być nierealne i sukcesywnie wdraża wizję inteligentnej kopalni, gdzie pracują roboty i maszyny, a wszystko nadzorowane jest przez człowieka zza ekranu komputera. Inteligentna kopalnia to nie science fiction, ale przyszłość, która zbliża się do nas wielkimi krokami.
 

Science fiction czy przyszłość?

Kopalnia jutra

Jednostajny szum silników i maszyn. Zamiast ludzi – roboty, które mogą pracować w trudnych warunkach i stresie. Tak właśnie będą wyglądać w przyszłości kopalnie KGHM. Wizja ta może spełnić się szybciej niż przypuszczamy, bowiem już dzisiaj w kopalniach koncern stosuje nowoczesne technologie zdając sobie sprawę, że, aby być kopalnią bezpieczną i efektywną, musi wdrażać jak najszybciej systemy, które określamy jako inteligentne. Jaki jest cel całego przedsięwzięcia? – Przede wszystkim poprawa bezpieczeństwa pracowników. Opracowanie oraz przemysłowe wdrożenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych pozwoli na wyeliminowanie znaczącej części personelu z najbardziej zagrożonych części zakładu górniczego oraz poprawę warunków ich pracy. Kopalnia przyszłości będzie więc przede wszystkim kopalnią bezpieczną i przyjazną dla pracowników – wyjaśnia Maciej Koński, dyrektor naczelny Centrum Analiz Strategicznych i Bazy Zasobowej KGHM. Automatyzacja procesów górniczych przyczyni się również do znaczącej poprawy efektywności kosztowej zakładu górniczego, a w efekcie do udostępnienia nowych, niedostępnych dla obecnych metod eksploatacji części złoża.


 Wzorowane na człowieku

Wykorzystanie sieci neuronowych do sterowania maszynami czy też procesami, to skomplikowany układ wzajemnych relacji całego lub wydzielonego fragmentu  procesu technologicznego. – Mówiąc dzisiaj o budowie inteligentnej kopalni opartej o sieci neuronowe, nie możemy wskazać pojedynczych rozwiązań. Budując inteligentną kopalnię, w pierwszej kolejności musimy rozbudować nasze systemy monitoringu, sensory, systemy pomiarów parametrów środowiska pracy – podkreśla Ryszard Biernacki, dyrektor naczelny ds. inżynierii produkcji KGHM. KGHM chce stworzyć dla określonych warunków wzorce i modele pracy maszyn, na bazie danych, które będą docierać ze środowiska pracy do wysokiej klasy komputerów. Poprzez porównanie tych napływających z zewnątrz informacji z zamodelowanymi wzorcami pracy, sterowniki przemysłowe poprzez mechatroniczne układy zabudowane na maszynach, będą nimi sterowały, zbierając jednocześnie nowe, dodatkowe informacje –  doświadczenia,  niezbędne do optymalizacji ich pracy. – Innymi słowy będziemy wdrażać system, który w swoisty sposób, bardzo podobny do zachowania  człowieka, będzie się „uczył” i reagował na zdarzenia w miejscu pracy. Tylko takie rozwiązania pozwolą w przyszłości wycofać człowieka  z  miejsc, gdzie występują szczególnie niebezpieczne warunki.  Ale aby to nastąpiło, czeka nas wiele pracy, w której niezbędne będą wysokie kompetencje i doświadczenie zawodowe naszych pracowników oraz co najważniejsze – doświadczenie – podsumowuje Ryszard Biernacki.


Przyszłość niosąca wiele korzyści

– Inwestycje w obszarze inteligentnej kopalni pozwalają lepiej eksploatować zasoby fi rmy, zwiększać efektywność procesów oraz poszerzać portfel produktów. Przede wszystkim jednak celem wprowadzania innowacyjnych rozwiązań jest podnoszenie bezpieczeństwa, zarówno ludzi, jak i środowiska – to dla nas priorytet – opisuje Agata Juzyk, dyrektor departamentu badań i innowacji KGHM. Innowacje powstają na styku różnych dziedzin – niejako „na szwach”. Dlatego też niezbędne staje się stałe kwestionowanie status quo, tworzenie interdyscyplinarnych zespołów, strategicznych aliansów nauki: dużych koncernów, małych i średnich przedsiębiorstw oraz funduszy venture capital. Do tego potrzebna jest pasja, determinacja i odwaga do podejmowania ryzyka – a tego w KGHM nie brakuje. – Źródłem innowacji są często pracownicy spółki, dlatego też istotne jest stwarzanie klimatu nowatorskiego myślenia i rozwiązywania problemów – dodaje Agata Juzyk.


Kopalnia bez górników – czy to w ogóle możliwe?

Już dzisiaj bardzo realnymi stają się projekty związane z eksploracją prowadzoną na dnie mórz. KGHM Polska Miedź S.A. w 2014 r. rozpoczął eksploatację złóż
na głębokości ponad 1200 m, gdzie temperatura skał dochodzi do 50OC, gdzie pojawiają się również inne, dotąd niewystępujące w kopalniach KGHM zagrożenia. – Mamy do czynienia z warunkami, w których normalna praca człowieka staje się wręcz niemożliwa. Aby mógł on tam bezpiecznie pracować, musimy ponosząc ogromne koszty stworzyć mu odpowiednie, bezpieczne warunki pracy. Powstaje więc naturalna potrzeba ograniczenia zagrożeń życia i zdrowia naszych pracowników poprzez zastąpienie ich zdalnie sterowanymi maszynami i urządzeniami. Nie znaczy to jednak, że pod ziemią nie będą pracować górnicy – wyjaśnia Ryszard Biernacki.


Człowiek potrzebny zawsze

Oczywiście w inteligentnej kopalni pracownik będzie musiał uczestniczyć w procesie wdrażania prototypów, serwisowania i napraw zdalnie sterowanych maszyn i urządzeń pracujących pod ziemią, ale jego ekspozycja na potencjalne zagrożenia będzie ograniczona do minimum. – Wszędzie, gdzie pracują roboty, zdalnie sterowane maszyny i urządzenia człowiek nadzoruje ten proces. Wiedza, doświadczenie i wysokie kompetencje naszej załogi będą wykorzystywane do ich projektowania, programowania, testowania, a następnie sterowania. Chcemy więc wycofać naszych pracowników poza strefę szczególnego zagrożenia i wprowadzić tam maszyny. W bezpiecznych miejscach pod ziemią – docelowo na powierzchni – powstaną więc centralne dyspozytornie, z których nasi pracownicy będą sterować maszynami i urządzeniami – wyjaśnia Ryszard Biernacki.

Cały artykuł w magazynie Surowce i Maszyny Budowlane 2/2015
 

ZAMKNIJ X
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ