Cena i inne kryteria

Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 91 ust. 2 ustawy Pzp kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko, koszty eksploatacji, serwis oraz termin wykonania zamówienia. W praktyce pomimo tego, iż jak wynika z przywołanego przepisu zamawiający mają możliwość dokonywania oceny ofert w oparciu o cenę i inne  kryteria oceny ofert, to w większości przypadków jako kryterium wybierają wyłącznie cenę. Jak wynika ze sprawozdania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2013 r. przy zamówieniach poniżej progów unijnych cena stanowiła jedyne kryterium oceny ofert w 92% postępowań. W zamówieniach o wartości powyżej progów unijnych odsetek ten był nieznacznie niższy i wynosił 85%. Sytuacja, gdy cena stanowi jedyne kryterium oceny ofert jest powszechnie krytykowana przez bardzo wielu uczestników rynku zamówień publicznych, którzy wskazywali, że w wyniku jegostosowania preferowani są wykonawcy oferujący dostawy, usługi lub roboty budowlane, których cena co prawda jest niska, ale równocześnie są one słabej lub wręcz złej jakości.

Kwestia kontroli
Nie wchodząc w szczegóły, wydaje się, że takie spojrzenie na sprawę nie jest w pełni zgodne z prawdą i stanowi pewnego rodzaju uproszczenie. Zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia w istocie rzeczy formułuje minimalne wymagania jakościowe w odniesieniu do dostaw, usług lub robót budowlanych, które są przedmiotem danego zamówienia publicznego, a niespełnienie ich skutkuje odrzuceniem oferty. A zatem przy poprawnie przeprowadzonym przez zamawiającego postępowaniunie jest możliwe, aby doszło do udzielenia zamówienia publicznego wykonawcy, który zaoferowałby świadczenie dostaw, usług lub robót budowlanych o niższej jakość niż żądana przez zamawiającego. Gdzie zatem tkwi przyczyna składania przez niektórych wykonawców ofert z ceną zdecydowanie odbiegającą od ceny rynkowej? W ocenie ekspertów budujwprawie.pl źródło problemu tkwi w braku sprawowania przez zamawiających należytej kontroli nad realizacją zamówień publicznych. Niektórzy wykonawcy mając świadomość takiego stanu rzeczy podejmują ryzykowną grę polegającą na tym, że co prawda składają ofertę z bardzo niską ceną - co zapewnia im zwycięstwo w danym przetargu -  jednakże  z góry zakładają, że na etapie realizacji zamówienia uda im się choćby część zamówienia zrealizować poniżej jakości przewidzianej przez zamawiającego (taniej) i w konsekwencji uda im się na danym zamówieniu zyskać (choć z obiektywnej oceny dokonanej na etapie rozstrzygania przetargu wydaje się to nieprawdopodobne).

Zjawisko takie jest niezwykle niekorzystne dla całego rynku zamówień publicznych, ponieważ prowadzi ono do sytuacji,w której większość wykonawców składa oferty stanowiące rzeczywistą odpowiedź na potrzeby zamawiającego określone w siwz, a część wykonawców składa oferty tylko „pozornie” odpowiadające potrzebom zamawiającego określonym w siwz, z góry zakładając, że uda im się choćby część zamówienia zrealizować poniżej jakości przewidzianej przez zamawiającego. Inną przyczyną problemu kryterium niskiej ceny jest niewątpliwie brak reakcji wykonawców na zwycięstwo oferty z rażąco niską ceną. Niestety, wciąż za rzadko decydują się oni na wniesienie odwołania do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, choć często istnieją obiektywne narzędzia do tego, żeby wykazać rażąco niską cenę.

Więcej informacji na budujwprawie.pl

Fot. freeimages.com