Sposób na pulpę
Jadwiga Szuba
Górażdże Kruszywa
W produkcji kruszyw, obok frakcji użytecznych, powstają materiały nieznajdujące nabywców – najczęściej służą one do rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Ich uszlachetnienie do postaci pełnowartościowego produktu to jednakże potrzeba wynikająca nie tylko z rachunku ekonomicznego, ale również z przepisów obowiązujących w obszarze ochrony środowiska, z konieczności racjonalnego gospodarowania złożem oraz nieodnawialności zasobów przyrody.
W procesach przeróbki surowców mineralnych, głównie sortowania i płukania piasków i żwirów, powstają produkty uboczne, które ze względu na swoje właściwości oraz brak niskobudżetowych technologii ich zagospodarowania nie znajdują zastosowania do celów przemysłowych. W wyniku oceny właściwości produktu ubocznego w kopalni Pawłów (Górażdże Kruszywa) skupiono się na możliwościach jego realnego wykorzystania jako materiału do wykonywania przesłon uszczelniających w składowiskach odpadów oraz materiału do produkcji mieszanek związanych hydraulicznie, stosowanych m.in. do stabilizacji gruntów w nasypach czy też przy ulepszaniu podłoża.
Prace badawcze
W kopalni Pawłów kruszywo piaskowo-żwirowe do celów budowlanych wydobywa się metodą odkrywkową. Ponieważ w złożu występują przewarstwienia gruntów o charakterze gliniastym, kruszywo poddawane jest płukaniu i przesiewaniu (sortowaniu) w celu usunięcia najdrobniejszych frakcji. W procesie tym dodawane są chemiczne domieszki sprzyjające flokulacji drobnych cząstek. W efekcie oddzielone podziarno, w postaci silnie uwodnionej pulpy, hydraulicznie transportuje się do stawów osadowych, gdzie poddawane jest sedymentacji i odwodnieniu.
Pulpa stanowi produkt uboczny dla kopalni, który ze względu na swoje specyficzne właściwości nie może być wykorzystywane do produkcji betonów i zapraw. Jest to materiał o cechach gruntów gliniastych, bazujący głównie na krzemionce (58,16%), tlenku glinu (10,17%), tlenku wapnia (8,73%) oraz tlenku żelaza (5,55%), przy zawartości siarczanów (0,09%) w przeliczeniu na SO3 oraz przy stratach prażenia 11,80%.
Materiał do wykonywania przesłon uszczelniających na składowiska odpadów
Do badań pulpy piaskowej pobrano próby z kilku miejsc, w zależności od daty zdeponowania materiału (2010, 2011, 2012). Przeprowadzono jego klasyfikację w oparciu o normę PN-86/B-02480 oraz ustalono jego podstawowe właściwości geotechniczne z uwzględnieniem wymogów stawianych gruntom do uszczelnień. W ocenie makroskopowej próbki są gliną pylastą w stanie mokrym lub miękkoplastycznym (sprzed roku lub dwóch), o zawartości wody od 40 do 60%, barwy brunatnej, ze zdecydowaną przewagą frakcji pyłowej, z zawartością CaCO3 powyżej 5%.
Wilgotność próby jest zmienna: od 40% w części z 2010-2011 roku do 60% z 2012 r. Stopień wilgotności S=1 oznacza pełne nasycenie materiału wodą. Stosunkowo wysoka wilgotność w najmłodszej części osadnika stawarza przeszkodę natury praktycznej przy załadunku na środki transportu, natomiast w części starszej załadunek prowadzony jest bez większych przeszkód.
Autor: Jadwiga Szuba, Górażdże Kruszywa
Fot.: Górażdże Kruszywa
|
Cały materiał znajdą Państwo w magazynie "Surowce i Maszyny Budowlane" 4/2013 zamów prenumeratę w wersji elektronicznej lub drukowanej |
