Dokumentami regulującymi sposób, w jaki dany wyrób budowalny może zostać dopuszczony do rynku, jak również co danym wyrobem jest, są Rozporządzenie (UE) nr 305/2011 (nazywane również CPR), które zastąpiło funkcjonujące wcześniej Rozporządzenie 89/106EWG, oraz Ustawa Prawo budowlane, a dokładnie jej Art. 10.

Oba te dokumenty produkt budowlany definiują dość podobnie, natomiast kluczowym czynnikiem, który warunkuje bezpośrednio sposób dopuszczenia wyrobu budowlanego na rynek, jest obecność normy zharmonizowanej lub też EAD, czyli Europejskiego Dokumentu Oceny, który dokładnie prezyduje, w jaki sposób należy badać dany wyrób - komentuje Joanna Kamuda, pełnomocnik zarządu CDA Polska ds. Zakładowej Kontroli Produkcji.

Gdy funkcjonuje norma zharmonizowana

Dla tych wyrobów budowlanych, dla których została już opracowana norma zharmonizowana lub też wydano europejski dokument oceny, procedura dopuszczenia do rynku jest prostsza, jak również dość sprawna. Oba te dokumenty zawierają bowiem wytyczne tudzież wskazują graniczne wartości dotyczące właściwości użytkowych. W konsekwencji produkt, który objęty jest już jednym z tych dokumentów, musi zostać odpowiednio przebadany przez autoryzowane laboratorium, co jest możliwe dzięki opracowanej już wcześniej metodologii badania. W przypadku obecności normy hEN, po pozytywnej, laboratoryjnej weryfikacji możliwe jest dopuszczenie go do obrotu na rynku budowlanym, zaś sam wyrób oznakowany zostaje symbolem CE (Conformite Europeenne), będącym potwierdzeniem, iż spełnia on wymogi określone zarówno w dokumentach zasadniczych (dyrektywy Nowego Podejścia), jak i szczegółowych, którymi są normy zharmonizowane.

Co w sytuacji, gdy normy nie ma?

Sytuacja wygląda zgoła odmiennie, gdy dla danego wyrobu nie opracowano normy zharmonizowanej. Obowiązkiem producenta jest wówczas uzyskanie Krajowej Oceny Technicznej (KOT), lub Europejskiej Oceny Technicznej (EOT), których wydawaniem zajmuje się w Polsce Instytut Techniki Budowlanej. Choć proces uzyskania obu tych dokumentów jest praktycznie taki sam, istnieje kilka różnic w funkcjonowaniu danej oceny. Przede wszystkim KOT, w przeciwieństwie do wydawanej bezterminowo EOT, obowiązuje przez 5 lat, po którym to okresie należy go odnowić poprzez stosowany aneks, jednak nie można zrobić tego więcej niż dwa razy. W rezultacie po upływie 10 lat (jest to jednak maksymalny okres obwiązywania KOT, bowiem ITB może nie wyrazić zgody na kolejne 5 lat, ale np. na jedynie dwa), konieczna jest nowelizacja krajowej oceny technicznej, co w praktyce oznacza przeprowadzenie pełnej procedury weryfikacyjnej od nowa. Ponadto produkty, które posiadają KOT, muszą co 3 lata przejść badania okresowe. W przypadku EOT kwestia badań okresowych nie jest już tak oczywista, bowiem ich częstotliwość określana jest w dokumencie EAD i może być różna w zależności od produktu, którego dotyczą wytyczne.

Tym co jednak bardzo istotne, jest fakt, że dobrowolność polega tylko na wyborze między KOT a EOT, gdyż posiadanie jednego z tych dokumentów jest obligatoryjne – dodaje Kamuda.