Partner serwisu
31 marca 2015

Strzelanie po zmianie

Kategoria: Zdaniem prawnika

Wykorzystywanie materiałów wybuchowych oraz sprzętu strzałowego poddane jest reglamentacji prawnej, której celem jest przede wszystkim zapewnienie szeroko pojmowanego bezpieczeństwa, zarówno o charakterze powszechnym, jak i odnoszącym się do bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie jest tajemnicą, że wspomniana regulacja w znaczącym stopniu ogranicza wolności konstytucyjne, w tym zarówno swobody obywatelskie, jak i swobodę podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Ratio legis tych rozwiązań jest jednak oczywiste.
 

Strzelanie po zmianie

Środki strzałowe i sprzęt strzałowy

Środkami strzałowymi w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze są materiały wybuchowe w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, czyli:
• substancje i wyroby, które w toku procedury klasyfi kacyjnej, o której mowa w załączniku A, zostały zaliczone do klasy 1 materiałów niebezpiecznych,
• materiały wybuchowe w stanie niewybuchowym ujęte w klasie 4.1 materiałów niebezpiecznych, wymienione w załączniku A, jeżeli przez wysuszenie lub przemycie mogą być im przywrócone właściwości wybuchowe,
• przedmioty ratownicze ujęte w klasie 9. materiałów niebezpiecznych, wymienione w załączniku A, jeżeli zawierają materiały i przedmioty wybuchowe zaliczone do klasy 1. materiałów niebezpiecznych.
Przechowywanie i używanie środków strzałowych oraz sprzętu strzałowego w zakładzie górniczym jest
przedmiotem regulacji zawartej w rozdziale 2 działu VI Prawa geologicznego i górniczego. Wspomniana ustawa nie zawiera defi nicji „sprzętu strzałowego”. Dla ustalenia znaczenia tego pojęcia można sięgnąć do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych. W jego rozumieniu przez „sprzęt strzałowy” należy rozumieć przyrządy, przybory oraz urządzenia służące do bezpiecznego: przewożenia, przenoszenia i przechowywania środków strzałowych, sporządzania, wprowadzania materiałów wybuchowych, wprowadzania ładunków materiału wybuchowego, konstruowania i sprawdzania obwodów strzałowych, a także urządzenia służące do odpalania ładunków materiałów wybuchowych (§ 2 pkt 4).


Stan do 31 grudnia 2014 r.

W dotychczasowym stanie prawnym przechowywanie (używanie) przez przedsiębiorcę sprzętu strzałowego „w ruchu zakładu górniczego” wymagało pozwolenia organu nadzoru górniczego, czyli dyrektora okręgowego urzędu górniczego (art. 115 pr.g.g.). Właściwość miejscowa w tych sprawach wyznaczana była przez określenie miejsca wykonywania robót strzałowych, a jeżeli zamierzone roboty miały być wykonywane w granicach właściwości miejscowej co najmniej dwóch organów nadzoru górniczego – właściwość tę należało ustalać w oparciu o siedzibę zakładu górniczego (ust. 1). Nie zwalniało to z konieczności uzyskania pozwolenia7 przez podmioty, którym w zakresie ich działalności zawodowej powierzono wykonywanie, z użyciem sprzętu strzałowego, czynności w ruchu zakładu górniczego (ust. 2). Warto jednak zwrócić uwagę, że podmiot, o którym mowa w ust. 2 w istocie był „przedsiębiorcą” co najmniej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej8. Rozwiązanie to mogło być interpretowane w ten sposób, że przechowywanie (używanie) w ruchu zakładu górniczego wspomnianych środków przez wyspecjalizowanego wykonawcę, który nie był „przedsiębiorcą” w rozumieniu Prawa geologicznego i górniczego, w istocie mogło wymagać dwóch odrębnych pozwoleń, jednego dla takiego „przedsiębiorcy”, drugiego dla wykonawcy (wyspecjalizowanego podmiotu, któremu powierzono, w ramach jego działalności zawodowej wykonywanie czynności w ruchu zakładu górniczego), co trudno było uważać na rozwiązanie racjonalne. Bezspornie natomiast było ono klasycznym przykładem nadregulacji prawnej i czynnikiem krępującym przedsiębiorczość.


Zmiany od 1 stycznia 2015 r.

Istota zmiany dokonanej z dniem 1 stycznia 2015 r. polega na tym, że w ust. 1 art. 115 skreślone zostały słowa „przez przedsiębiorcę”. Oznacza, że przechowywanie (używanie) sprzętu strzałowego w zakładzie górniczym nadal wymaga pozwolenia, tyle że nie ma znaczenia kto je uzyska, a uzyskanie jednego z tych pozwoleń zwalnia od konieczności uzyskania drugiego. Tak więc jeżeli roboty strzałowe w ruchu zakładu górniczego mają być wykonywane przez wyspecjalizowanego wykonawcę9, pozwolenie uzyskane przez „przedsiębiorcę” w rozumieniu Prawa geologicznego i górniczego zwalnia takiego wykonawcę z konieczności uzyskania wspomnianego pozwolenia i odwrotnie. Inaczej mówiąc w omawianych sytuacjach wystarczające jest jedno pozwolenie. Nie jest przy tym istotne, który z omawianych podmiotów je uzyskał. Wraz z dokonaniem opisanej wyżej zmiany znowelizowana została również wspomniana ustawa z 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego. Do jej art. 10 dodano ust. 5 w brzmieniu jak niżej : „5. Jeżeli roboty strzałowe w ruchu zakładu górniczego albo zakładu będą wykonywane przez przedsiębiorcę, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, uzyskanie pozwolenia przez:
• przedsiębiorcę, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 – wyłącza obowiązek uzyskania pozwolenia w zakresie tych samych materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego przez przedsiębiorcę, o którym mowa w ust. 2 pkt 2; • tego przedsiębiorcę – wyłącza obowiązek uzyskania pozwolenia w zakresie tych samych materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego przez przedsiębiorcę, o którym mowa w ust. 2 pkt 1”.

Gwoli wyjaśnienia należy dodać, że „przedsiębiorcą, o którym mowa w ust. 2 pkt 1” jest ten, kto wykonuje działalność gospodarczą w zakresie robót geologicznych, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów oraz podziemnego składowania dwutlenku węgla. Z kolei „przedsiębiorcą, o którym mowa w ust. 2 pkt 2”, jest ten, kto wykonuje powierzone mu roboty strzałowe w ruchu zakładu górniczego albo zakładu. Zmiana ta skorelowana jest z przedstawioną wyżej zmianą Prawa geologicznego i górniczego, co należy ocenić pozytywnie. Uważny czytelnik zapewne zauważy jednak, że każda z tych ustaw dla oznaczenia tego samego podmiotu posługuje się nieco inną terminologią. O ile wspomniana ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. dla oznaczenia adresata pozwolenia na nabywanie środków strzałowych posługuje się takim samym określeniem „przedsiębiorca” (różnicując jednak rodzaje takich przedsiębiorców), o tyle Prawo geologiczne i górnicze dla oznaczenia tego, komu powierzono wykonywanie robót strzałowych posługuje się zwrotem „podmiot”.


Brak rozwiązać przejściowych

Wspomniana ustawa z 7 listopada 2014 r. nie zawiera żadnych przepisów odnoszących się do mocy obowiązującej wydanych przed dniem wejścia jej w życie pozwoleń, których podstawą jest art. 115 pr.g.g. Nie powinno jednak być wątpliwości, że nadal zachowują one moc obowiązującą. Nie ma również żadnych przepisów przejściowych odnoszących się do postępowań o wydanie takich pozwoleń. O ile o takie pozwolenie ubiegałby się wykonawca, a miałoby ono dotyczyć przechowywania (używania) sprzętu strzałowego u przedsiębiorcy (w rozumieniu pr.g.g.) dysponującego takim pozwoleniem, wówczas wskazane byłoby cofnięcie wniosku i w konsekwencji umorzenie postępowania (art. 105 k.p.a.).


Przesłanki cofnięcia pozwolenia

Kolejna zmiana polega na zmianie przesłanek obowiązkowego cofnięcia pozwoleń na przechowywanie (używanie) sprzętu strzałowego. W dotychczasowym stanie prawnym jedną z nich było prowadzenie robót strzałowych w sposób niezgodny z przepisami prawa lub planem ruchu zakładu górniczego (art. 115 ust. 5 pkt 1 pr.g.g.). Z dniem 1 stycznia 2015 r. przepis ten zostaje skreślony, co zasługuje na pozytywną ocenę. Uzasadnienie tej zmiany trafnie zwraca uwagę, że naruszenia prawa (planu ruchu zakładu górniczego) mogą mieć charakter istotny bądź nieistotny. Nie zawsze też niezgodne z prawem (planem ruchu) prowadzenie robót strzałowych polega na niewłaściwym posługiwaniu się sprzętem strzałowym. Obecnie organ nadzoru górniczego cofa natomiast pozwolenie, jeżeli jego adresat (błędnie nazwany w ustawie wnioskodawcą) prowadzi roboty strzałowe w sposób stwarzający zagrożenie obronności, bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego lub środowiska.
 

ZAMKNIJ X
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ